Interviews Hans Leenders

In gesprek met Hans Leenders
 

Je bent al 25 jaar artistiek leider en dirigent van Studium Chorale, hoe is dat zo gekomen?

“Nou, mijn carrière bij Studium is zelfs nog langer, want ik ben begonnen als tenor in het koor onder leiding van Eric Hermans. Ik heb daar jarenlang met veel plezier gezongen en toen Eric, na 25 jaar, besloot het dirigeerstokje over te dragen, was ik degene die Studium Chorale mocht gaan leiden.”

Naast dirigent en artistiek leider ben je ook docent aan het conservatorium, organist én componist. Hoe combineer je dit allemaal?

“Mijn agenda is tamelijk divers. Ik moet mijn aandacht daarom goed verdelen en dat vind ik ook heel plezierig. Die afwisseling blijft inspirerend. Als ik een compositieopdracht krijg of er orgelconcerten op stapel staan, dan moet ik (letterlijk en figuurlijk) ruimte maken in mijn agenda om te componeren of studeren. Anderzijds lopen mijn lessen op het conservatorium en de repetities met mijn Basilicakoor en Consort gewoon door...[zucht lachend]. En de week erop ziet het er allemaal weer anders uit!”

Je componeert zowel voor professionals als voor amateurs, waarom?

“Mijn eerste compositie was voor mijn Basilicakoor - de Missa Canonica - ter ere van het 200-jarig jubileum. Het is natuurlijk prachtig om voor je eigen koor te schrijven, omdat je weet wat zij kunnen, wat goed zal klinken, welke bezettingsmogelijkheden er zijn. Na die eerste mis volgden meer werken voor de kerk-muzikale praktijk. Tot het begon te kriebelen en ik een stap verder ging door ook voor Studium Chorale te gaan schrijven. Het is heel plezierig geweest om ook die taal te ontwikkelen. De werken die ik voor dit kamerkoor componeer zijn zang-technisch moeilijker en ook vaker geschreven op niet-religieuze teksten. Daarnaast ben ik gaan schrijven voor zangstem met pianobegeleiding. Zo kon ik weer een nieuwe kant van mezelf ontdekken. Ik heb overal even veel plezier in en vind het fijn om voor alle (koor)muziekliefhebbers muziek te schrijven, zowel om naar te luisteren als om zelf uit te voeren.”

Waarom wilde je voor dit concert graag samenwerken met Lingua e Musica en het Franciscuskoor?

“Studium Chorale is eigenlijk van heel Limburg, dus mijn jubileum wilde ik graag met de hele provincie delen. Omdat mijn muziek geschikt is voor zowel professionals als voor goede amateurkoren, vind ik het prachtig om deze samenwerking met Franciscuskoor Venlo en Lingua e Musica uit Maastricht aan te gaan. Deze uitstekende koren vertolken mijn muziek heel fraai en zo wordt het niet alleen een feestje voor mij als jubilaris, maar voor alle koorliefhebbers in de provincie, zowel voor zangers als voor toehoorders.”

Wat vind jij het mooiste moment tijdens een repetitieproces en/of concert als dirigent?

“Het moment waarop de dingen op hun plek vallen. Iedereen studeert thuis de stukken in, maar als we samen aan het werk zijn, komt er een punt waarop we voelen dat we de kern van het stuk raken. Iedereen met een muziekhart voelt dat. Dat zijn voor mij momenten van bijzondere schoonheid!”

En wat vind je de interessantste taken van het artistiek leiderschap?

“Artistiek leiderschap is meer dan dirigent zijn. Je bent verantwoordelijk voor de programmering, voor de samenstelling en kwaliteit van het koor, en ook voor de samenwerking met professionals uit de cultuur, zoals bijvoorbeeld met onze gewaardeerde partner philharmonie zuidnederland. Dat zijn boeiende aspecten. En wat ik ook heel interessant vind, is dat je als artistiek leider een pad uitzet voor het koor om van muzikaal belang te zijn én te blijven voor musici, toehoorders en de eigen provincie. De gesprekken die je daarvoor voert en de samenwerkingen die je daarvoor aangaat zijn heel interessante onderdelen van het artistiek leiderschap.”

Wat voor soort project wil je absoluut nog maken met Studium Chorale?

“Het was een langgekoesterde wens van mij, als cantor-organist van de Onze Lieve Vrouwebasiliek, om iets te doen met de oudste genoteerde muziek van de Nederlanden: het Maastrichts Paasspel. Vorig jaar tijdens ons 50-jarig jubileum voerden we al het daarop geïnspireerde Me miseram quid agam/Min al acmaaq uit, gecomponeerd door Gerard Beljon. Nu is dezelfde componist bezig met een uitgebreider werk, waar Me miseram onderdeel van uitmaakt en dat wordt gepresenteerd tijdens de Heiligdomsvaart 2025 in Maastricht. Ik ben heel blij dat ik dit project met Studium Chorale in samenwerking met zoveel partners kan realiseren.”

Welke herinnering aan Studium Chorale koester je het meest?

“Er zijn zoveel mooie werken, premières en momenten geweest. Allemaal werken waar veel voorbereiding in zat, die veel techniek vereisten en een hoge mate van complexiteit bezaten. Maar, mijn meest euforische moment was toch wel bij een werk van Jan Welmers. Een aantal jaar geleden mocht ik met Studium - in het Orgelpark in Amsterdam - zijn Opus Magnum uitvoeren, Licht en Donker. De componist was er zelf ook bij. Het slotakkoord van de allerlaatste maat was onvergetelijk; dat was de hemel op aarde.”

Hoe hoop dat je mensen naar buiten lopen na een concert van Studium Chorale?

“Als mensen naar een concert van Studium Chorale komen luisteren hoop ik dat onze muziek nog lang blijft nagonzen in hun hoofd. Dat ze met elkaar in discussie gaan over hetgeen ze gehoord hebben. Dat we muziek hebben gemaakt die raakt in hart én hoofd.”